"Ротор – сырғу мойынтiректерi" жүйесiнiң бейсызық тербелiстерi

Авторлар

  • A. Kydyrbekuly Математика және механика ғылыми-зерттеу институты
  • G. Ibrayev әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
  • S. Rakhmatullayeva Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

DOI:

https://doi.org/10.26577/JMMCS.2022.v115.i3.08
        129 82

Кілттік сөздер:

Бейсызық тербелiстер, гармоникалық баланс әдiсi, сырғу мойынтiрегi, Зоммерфельд гипотезасы, роторлық жүйе, өздiгiнен қозатын тербелiстер

Аннотация

Жоғары дәлдікті аналитикалық әдістермен сипаттамасы бейсызық болып табылатын сырғу мойынтіректерінде орнатылған роторлық жүйенің қозғалыс теңдеулері шешілді. Майлау қабаты реакция күштерінің бейсызықтығын ескере отырып, сырғу мойынтіректерінде орнатылған роторлық жүйелер қозғалысының бейсызық дифференциалдық теңдеулерін шешудің жаңа әдістемесі жасалды. Ротор мен тіректердің бейсызық тербелістерінің амплитудасын анықтауға және ротордың бұрыштық жылдамдығына қатысты кезіндегі ротордың, тіректердің және сұйықтықтың параметрлерін варияциялау кезінде жүйенің амплитудалық-жиілік сипаттамаларын құруға мүмкіндік беретін алгебралық теңдеулер жүйесі алынды. Сырғу мойынтіректерінің сызықты емес сипаттамаларын ескере отырып роторлық жүйенің бейсызықты тербелістерінің амплитудалық-жиіліктік сипаттамалары тұрғызылды. Жүйенің өздігінен қозатын тербелістер амплитудасының мәні оптимальді мәнге ие болатындай саңылаудың қалыңдығы мен майлау қабаты, тіректердің массасы, сырғу мойынтірегінде майлау қабаты ретінде қолданылатын сұйықтықпен, қатаңдық және демпферлік коэффициенттермен байланысты оптимальді параметрлер анықталды.

Библиографиялық сілтемелер

[1] Muszynska A., Rotordynamics (Boca Raton: Taylor & Francis, 2005): 1054.
[2] Greenhill L.M., "Critical Speeds Resulting from Unbalance Excitation of Backward Whirl Modes / L.M. Greenhill, G.A. Cornejo" , Design Engineering Technical Conferences (DETC’95), September 17-20, 1995, Boston Massachusetts, USA: Proceedings. Boston: ASME. 3B (DE-Vol. 84-2). (1995): 991–1000.
[3] Yamamoto T., Ishida Y., Linear and nonlinear rotor dynamics (New York, John Willey and Sons, 2001): 326.
[4] Leung A. Y. T. and Kuang J. L., "Chaotic Rotations of a Liquid – Filled Solid" , Journal of Sound and Vibration 302(3). (2007): 540–563.
[5] Adams M.L., Rotating machinery vibration (NY: MarcelDekker, 2001): 354.
[6] Newkirk B.L., Shaft whipping (General Electric Review. March, 1924).
[7] Newkirk B.L., Taylor H.D., Shaft whipping due to oil action in journal bearings (General Electric Review, August, 1925).
[8] Hagg A.C., "The influence of oil-film journal bearings on the stability of rotating machines" , Journal of Applied Mechanics (1946).
[9] Yukio Hоri, "A theory of oil whip" , J. of Applied Mechanics (1959).
[10] Kesten J., "Stabilit´e de la position de l’arbre dans un palier ¨a graissage hydrodynamique" , Wear, 5 (1960).
[11] Someyа Т., "Stabilit¨at einer in zylindrischen Gleitlagern laufen´elsen, unwunchtfreien Welle" , Ingenieur-Archiv, 33 (1963).
[12] Boecker G.F., "Sternlicht B. Investigation of Translatory fluid whirl in vertical machines" , Trans, of the ASME, January (1956).
[13] Schnittger J.R., "Development of a smooth running double-spool, gas-turbine rotor system" , ASME Paper 58 (A-l97) (1958).
[14] Pinkus О., "Experimental investigation of resonant whip" , Trans.of the ASME, July (1956).
[15] Hummel Ch., Kritische Drehzahlen als Folge der Nachgiebigkeit des Schmiermittels im Lager (VDI-Forschungsheft, 1926): 287
[16] Olimpiev V.I., "About the natural frequencies of the rotor on sliding bearings" , Proceedings of the USSR Academy of Sciences 93 (1960).
[17] Caргiz G., "On the vibrations of shafts rotating on lubricated bearings" , Ann. Mat. Pura Appl. IV (50) (1960)"223.
[18] Tondl A., Experimental invesrigation of self-excited vibrations of rotors due to the action of lubricating oil film in journal bearings Monographs and Memoranda of the National Research Institute of Heat Engineering. No 1 (Prague, 1961).
[19] Tondl A., "Einige Ergebnisse experimenteller Untersuchungen der Zapfenbewegung in Lagern" , Revue de m´ecanique appliqu´ee, VI(1) (1961).
[20] Diсk J., Alternating loads on sleeve bearings" , Philosophical Magazine 35 (1944).
[21] Shawki G.S.A., Whirling of a journal bearing experiments under no-load conditions (Engineering, 1955).
[22] Shawki G.S.A., "Analytical study of journal-bearing performance under variable loads" , Trans. of the ASME 3 (1956).
[23] Shawki G.S.A., "Journal bearing performance for combinations of steady, fundamental and harmonic components of load" , Proc. of the Inst. of Mech. Eng. 171 (28) (1957).
[24] Cameron A., Oil whirl in bearings (Engineering, 1955).
[25] Kr¨amer E., ’Der Einfluss des Olfilms von Gleitlagern auf di Schwingungen von Maschinenwellen" , VDI-Berichte 35 (1959).
[26] Kelzon A.S., Dynamics of rotors in elastic supports (Moscow, Science, 1982).
[27] Tondl A., Dynamics of rotors of turbogenerators (Publishing house "Energy 1971).
[28] Kelzon A.S., "Self-centering and balancing of a rigid rotor rotating in two elastic bearings" , DAN USSR 110 (1) (1956): 31–3

Жүктелулер

Как цитировать

Kydyrbekuly, A., Ibrayev, G., & Rakhmatullayeva, S. (2022). "Ротор – сырғу мойынтiректерi" жүйесiнiң бейсызық тербелiстерi. Қазұу Хабаршысы. Математика, механика, информатика сериясы, 115(3), 78–90. https://doi.org/10.26577/JMMCS.2022.v115.i3.08