Функционалдық кестенiң негiзiнде аутентификация процесiн зерттеу және модельдеу

Авторлар

  • И. Норматов Мирзо Улугбек атындағы Өзбекстан ұлттық университетi, Ташкент қ., Өзбекстан https://orcid.org/0000-0002-2342-4696
  • И. Ярашов Дүниежүзiлiк экономика және дипломатия университетi, Ташкент қ., Өзбекстан https://orcid.org/0000-0002-0855-3318
  • Ш. Тошматов Мирзо Улугбек атындағы Өзбекстан ұлттық университетi, Ташкент қ., Өзбекстан https://orcid.org/0000-0002-1269-7904

DOI:

https://doi.org/10.26577/JMMCS2024-v124-i4-a6
        112 36

Кілттік сөздер:

Аутентификация, Функционалдық кесте, Пайдаланушы аты мен құпия сөз, саусақ ізі, бетті сәйкестендіру, кіру процесі.

Аннотация

Белгілі бір міндеттерді шешу нәтижесінде жаңа цифрлық деректер мен білімдер пайда болады, яғни жүйеленген нақты немесе тексерілген хабарламалар. Олар заңдардың, теориялардың және басқа да идеялар мен көзқарастардың жиынтығы ретінде жалпыланады. Кейінірек бұл білім басқа міндеттерді шешуге немесе алдыңғысын нақтылауға қажетті сандық деректердің бөлігі болып табылады.Соңғы бес жылда веб-негізделген кибержүйеге қатысушылардың саны күрт өсті, бірақ киберкеңістіктегі киберқауіпсіздік және Интернеттегі қауіпсіздік Интернет пайдаланушылары мен қызмет провайдерлері үшін қиындай түсті. Кибержүйе қатысушыларының және киберкеңістіктегі желілердің жеке және құпия ақпаратын рұқсатсыз кіруден қорғау және киберқауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін жұмыс істейтін кесте негізіндегі аутентификация моделі ұсынылады. Әлеуметтік инженерия және күрделілігі төмен парольді бұзу киберқауіпсіздік саласындағы елеулі зерттеулер мен талқылаулардың себебі болды. Бұл зерттеуде деректерді тиімді сақтауда және киберкеңістікте желілік қауіпсіздікте аутентификацияны модельдеу және синтездеу өте өзекті. Бұл жұмыста киберкеңістіктегі киберқауіпсіздіктің негізгі құрамдастарының бірі болып табылатын аутентификация процедурасы функционалдық кесте негізінде модельденген. Кибержүйеде қолданылатын атрибуттар топтастырылып, топтастырылған бөліктерге үлгілермен зерттеу, талдау және эксперименттер жүргізіледі. Бұл зерттеудің мақсаты қауіпсіздік атрибуттар санына қарай артып, белгілердің қате тізбегін қайталау мүмкіндігімен төмендейтінін көрсету.

Авторлардың биографисы

И. Норматов, Мирзо Улугбек атындағы Өзбекстан ұлттық университетi, Ташкент қ., Өзбекстан

Иброхимали Норматов– физика-математика ғылымдарының докторы, Мирзо Улугбек атындағы Өзбекстан ұлттық университетiнiң қолданбалы математика және интеллектуалдық технологиялар факультетiнiң профессоры (Ташкент қ., Өзбекстан, e-mail:ibragim_normatov@mail.ru)

Ш. Тошматов, Мирзо Улугбек атындағы Өзбекстан ұлттық университетi, Ташкент қ., Өзбекстан

Шухрат Тошматов– экономика ғылымдарының докторы, Өзбекстан ұлттық университетiнiң бiрiншi проректоры (Ташкент қ., Өзбекстан, e-mail: 19_sim_92@mail.ru)

Жүктелулер

Как цитировать

Норматов I. ., Ярашов I. ., & Тошматов . S. . (2025). Функционалдық кестенiң негiзiнде аутентификация процесiн зерттеу және модельдеу. Қазұу Хабаршысы. Математика, механика, информатика сериясы, 124(4), 71–85. https://doi.org/10.26577/JMMCS2024-v124-i4-a6