Теңгерiмдi өсу үшiн ашық үш секторлы экономикада ресурстарды тиiмдi бөлу моделiн әзiрлеу

Авторлар

DOI:

https://doi.org/10.26577/JMMCS2024-v124-i4-a5
        54 18

Кілттік сөздер:

Кобб-Дуглас өндiрiстiк функциясы, үш секторлы экономика, бағдарламалық қамтамасыз ету, есептеу алгоритмi

Аннотация

 Зерттеу жұмысы сыртқы және iшкi шектеулердi ескере отырып, ашық үш секторлы экономика моделiндегi ресурстарды оңтайлы үлестiрудi зерттеуге арналған. Зерттеудiң мақсаты экономикалық жүйенiң тұрақты күйiн табу және еңбек және инвестициялық ресурстарды тиiмдi бөлу алгоритмiн әзiрлеу болып табылады. Модель капитал мен еңбекке байланысты өнiм шығаруды сипаттайтын Кобб-Дугластың өндiрiстiк функцияларына негiзделген. Ресурстарды бөлуде, инвестициялар және баланстық теңдеулердi сақтау мәселелерiне баса назар аударылады. Тұтыну секторындағы өндiрiс көлемiн ұлғайту үшiн Лагранж көбейткiштер әдiсiн қолдану экономикалық жүйеде тұрақты теңдестiрiлген өсу мен тепе-теңдiкке қол жеткiзуге ықпал ететiн басқару параметрлерiнiң тиiмдi мәндерiн анықтауға мүмкiндiк бердi. Зерттеудiң ғылыми маңыздылығы өндiрiстiк жүйелердегi ресурстарды үлестiрудi жетiлдiруге ықпал ететiн ашық үш секторлы экономикалық модельдердiң тұрақты күйлерiн түсiнудi кеңейту болып табылады. Мақалада сызықтық емес бағдарламалау есептерiн шешуге арналған математикалық модельдеуге және сандық әдiстерге баса назар аудара отырып, қолданыстағы талдау әдiстерi мен алгоритмдерi қарастырылады. Экономикалық жүйенi модельдеудiң алгоритмдiк және бағдарламалық аспектiлерi, соның iшiнде Maple тiлiнде бағдарламалық қамтамасыз етудi енгiзу сипатталған. Жұмыс экономикалық даму мақсаттарына жету үшiн ғылыми-техникалық прогресс пен ресурстарды тиiмдi үлестiрудiң маңыздылығын көрсетедi

Авторлардың биографисы

З.Н. Мурзабеков, Әл-Фараби атындағы қазақ ұлттық университетi, Алматы қ., Қазақстан

Мурзабеков Заинелхриет Нугманович  – т.ғ.д., профессор, әл-Фараби атындағы ҚазҰУ ақпараттық жүйелер кафедрасы (Алматы қ., Қазақстан, email: Murzabekov-zein@mail.ru)

К.Б. Тусупова, Әл-Фараби атындағы қазақ ұлттық университетi, Алматы қ., Қазақстан

Тусупова Камшат Бакытжановна (корреспондент автор)– PhD, әл-Фараби атындағы ҚазҰУ ақпараттық жүйелер кафедрасының доцентi мiндетiн атқарушы (Алматы қ., Қазақстан, email: kamshat-0707@mail.ru)

Жүктелулер

Как цитировать

Мурзабеков, З. ., & Тусупова, К. (2025). Теңгерiмдi өсу үшiн ашық үш секторлы экономикада ресурстарды тиiмдi бөлу моделiн әзiрлеу. Қазұу Хабаршысы. Математика, механика, информатика сериясы, 124(4), 59–70. https://doi.org/10.26577/JMMCS2024-v124-i4-a5