Бiртектi емес тұқым қуалайтын-қартайған топырақтар консолидация теориясының есептерiн шешудегi қолданбалы математика әдiстерi
DOI:
https://doi.org/10.26577/JMMCS.2020.v107.i3.04Кілттік сөздер:
консолидация, топырақ, фильтрация коэффициентi, нығыздалу, аппроксимацияАннотация
Құрылыс іргетастарының шөгу процесін болжаудың қолданыстағы әдістерін жетілдіру, олардың есептерін шешуді алгоритмдеу мәселелері ғылыми зерттеулердің күн тәртібінен алынған жоқ. Мұны өнеркәсіптік, мұнай, азаматтық және гидротехникалық құрылыс саласындағы жыл сайынғы халықаралық конференциялар, симпозиумдар мен конгрестер растайды. Зерттеудің негізгі мақсаты бір текті емес топырақтарға қолданылатын консолидациясының фильтрациялау теорияларының бар әдістерін жетілдіру және оны есепті шешу үшін қолдану болып табылады. Бір текті тұқым қуалайтын-қартайған топырақты біріктірудің кеңістіктік квазисызықты шеттік есебінің математикалық қойылымы қалыптастырылды. Мұнда топырақтың біртектілігі оның деформация Модулінің өзгеруімен, тереңдігі бойынша экспоненциалды заңға сәйкес консолидация процесіндегі бүйірлік қысым коэффициентінің және сырғу өлшемімен байланысты. Квазисызықты шеттік есеп фильтрация коэффициенті арқылы анықталған. Жұмыста фильтрациялық коэффициенті кеуектілік коэффициентіне тәуелді болған. Топырақтың біркелкі еместігін есепке алу кезінде есептің аналитикалық шешімдерін алу әрдайым мүмкін емес. Фурье әдісін қолдану бізді жолда қалдырады. Осы жағдайдан шығу үшін аппроксимация функциясы ұсынылады. Оның қателігі зерттелді. Параметрлердің аз мәндерінде аппроксимация дәлдігі жоғары. Есепті шешу үшін: Итерация әдісі, ең кіші квадраттар әдісі, жаңа белгісіз функцияны енгізу әдісі, біртекті емес шекаралық шарттарды біртекті етіп түрлендіру әдісі, Фурье әдісі, аппроксимация әдісі, жаңа айнымалыларды енгізу әдісі, өз функциялары бойынша жіктеу әдісі, ал құрылыстар негізінде шөгінділерді есептеу үшін В.А. Флорин әдісі қолданылды.Мақалада әр текті топырақтар консолидация теориясының жасына және уақытқа қатысты шекаралық бейсызықты есебін шешудің жуық әдістері ұсынылады.
Библиографиялық сілтемелер
[2] Meschyan S.R. "Polzuchest glinistyh gruntov.[Creep of clay soils]". – Yerevan: Publishing house of the Armenian Academy of Sciences, 1967.– 318 p.
[3] Gol’din A.L., Meschyan S.R., Armen Rustamyan, G.F. //DOKLADY Arm.SSR. - 1985, No. 2.– Pp. 78-81.
[4] Tsytovich N.A., Zaretsky Yu.K., Malyshev M.V., Abelev M.Yu., Ter-Marti-Rosen Z.G. "Prognoz skorosti osadok osnovanii soorujenii[Prediction of sediment speed of construction bases.]". - M.: Stroypublications, 1967. – 238 p.
[5] Altynbekov S., Shirinkulov T.S. //DOKLADY of the Republic of Uzbekistan. Mathematics.Technical sciences. Natural science.- 1996, no. 1-2.- Pp. 25-27.
[6] Altynbekov Sh. //Problems of mechanics.- 1995, no. 3-4.- P. 5-7.
[7] Tasibekov A., Yunusov A.A., Iminov J.T., Alibekova J.D. //Progress in modern Natural science. 2014, no. 4. - C. 87 -95.
[8] Tasibekov A., Yunusov A.A., Saidullaeva N. With., Yunusov A.A. //Internationaljournal of experimental education.-Moscow, 2012.- No. 8.- Pp. 67-72.
[9] Paramonov V.N. // Online magazine "Reconstruction of cities and geotechnical construction"1999.- No. 1.- 1-8.
[10] Paramonov V.N. "Metod konechnyh elementov pri reshenii nelineinyh zadach geotehniki.[finite element Method for solving nonlinear problems geotechnics.]"// Saint Petersburg; Georeconstruction Group of companies. 2012. – 264 PP.
[11] Davydov O.P. / Russian state University of OIL and GAS. Moscow: - 2012. - P. 33-40.
[12] Knyazeva S.A. /Geotechnical Engineering.DOI 10.23968/1999-5571-2018-15-3-77-83.
[13] Altynbekov Sh., Niyazymbetov A.D. / Science and life of Kazakhstan.2019.- No. 5/2.-Pp. 104-109.
[14] Korenov B.G. "Nekotorye zadachi uprugosti i teploprovodnosti, reshaemye v Besselevyh funkciyah. [Some problems of elasticity and thermal conductivity solved in Bessel functions.] "Moscow: Fizmatgiz. 1960.-438 p.
[15] Korenev B.G. "Vvedenie v teoriyu besselevyh funkcii. [Introduction to the theory of Bessel functions.] M. Nauka, 1961.-287c.
[16] Баршевский Б.Н. "Odnomernaya zadacha konsolidacii dlya gruntov s peremennymi po glubine modulem deformacii [One-Dimensional problem of consolidation for soils with variable depth modulus of deformation] "//in SB.: Some questions of mechanical engineering and construction mechanics. - Leningrad, 1967 Issue 68. CH. III. - P. 55-61.
